Wraz ze wzrostem wyleczalności nowotworów coraz większego znaczenia nabiera leczenie wspomagające, a powikłania po leczeniu przeciwnowotworowym stają się istotnym problemem klinicznym. Leczenie powikłań wymaga bliskiej współpracy specjalistów z zakresu różnych dziedzin medycyny. Jama ustna jest miejscem znacznej liczby powikłań leczenia onkologicznego – przy napromienianiu okolic głowy i szyi częstość powikłań w obrębie jamy ustnej sięga nawet 100%.Spis treści:Zapalenie błony śluzowej jamy ustnejKserostomiaZaburzenia smakuProblemy z uzębieniemPolska Grupa Specjalistów ds. Profilaktyki i Leczenia Powikłań w Jamie Ustnej opracowała rekomendacje dotyczące postępowania w profilaktyce i leczeniu powikłań w jamie ustnym po chemioterapii i napromienianiu na obszar głowy i szyi oraz po przeszczepieniu macierzystych komórek krwiotwórczych u osób dorosłych. Rekomendacje te powstały podstawie wyników opublikowanych randomizowanych badań klinicznych, istniejących na świecie zaleceń postępowania oraz doświadczeń błony śluzowej jamy ustnejZapalenie błony śluzowej jamy ustnej jak i całego przewodu pokarmowego jest jednym z najczęściej występujących objawów niepożądanych leczenia przeciwnowotworowego. Pojawia się ono zarówno po napromienianiu jak i po leczeniu systemowym, czyli chemioterapii i przeszczepieniu macierzystych komórek krwiotwórczych oraz leczeniu ukierunkowanym molekularnie. Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej związane z radioterapią dotyczy jedynie tego obszaru, który ze względów topograficznych znajduje się w objętości napromienianej, natomiast zapalenie bony śluzowej po chemioterapii dotyczy jej w całym przewodzie błony śluzowej jamy ustnej może mieć różne nasilenie – od zaczerwienienia i obrzęku do głębokich owrzodzeń, sięgających warstwy podśluzowej. Od stopnia uszkodzenia błony śluzowej zależy natężenie dolegliwości bólowych, które w wielu przypadkach uniemożliwiają przyjmowanie pokarmów stałych i związany z zapaleniem błony śluzowej ogranicza również komunikację tak werbalną jak pozawerbalną i ogólny komfort pacjenta, znacznie obniżając jakość życia chorych; ponadto pacjenci wiążą zapalenie błony śluzowej z depresją oraz zaburzeniami błony śluzowej jest odczuwane jako najbardziej dokuczliwe powikłanie leczenia przeciwnowotworowego. Zniszczenie bariery śluzówkowej u pacjentów szczególnie podatnych na infekcje ze względu na neutropenię zwiększa ryzyko bakteriemii i posocznicy, a także inwazyjnych zakażeń grzybiczych. Między innymi z tego powodu nasilone zapalenie błony śluzowej jamy ustnej jest coraz częściej postrzegane jako powikłanie uniemożliwiające prowadzenie optymalnego leczenia ono bowiem przerwy w radioterapii, ograniczenie dawek cytostatyków i odroczenie podaży kolejnych cykli chemioterapii, negatywnie wpływając na wyniki czyli suchość błon śluzowych jamy ustnej i gardła, jest powikłaniem związanym z dysfunkcją ślinianek, wywołaną napromienianiem narządów głowy i szyi lub leczeniem systemowym cytostatykami. Zaburzenia wydzielania śliny dodatkowo utrudniają połykanie, jak również nasilają ogólny dyskomfort odczuwany przez pacjenta przy zapaleniu błony śluzowej jamy ustnej. Kserostomia zwiększa także ryzyko wystąpienia zmian próchniczych ze względu na zmniejszenie funkcji buforującej i odkażającej śliny, co powoduje wzrost kolonii bakterii szczepu Streptococcus pyogenes odpowiedzialnego w głównej mierze za powstawanie zmian smakuZaburzenia smaku związane są ze stanem zapalnym kubków smakowych, dotyczą chorych leczonych zarówno napromienianiem jak i chemioterapią, przy czym są one bardziej nasilone u pacjentów poddanych radioterapii z objęciem rejonu jamy z uzębieniemchoroba próchnicowa - wywołana zarówno pośrednio zmianą środowiska jamy ustnej przez spadek wydzielania śliny czy wymioty w trakcie chemioterapii, jak i bezpośrednim działaniem leków i promieni jonizujących. Promieniowanie jonizujące powoduje zmiany zwyrodnieniowe w miazdze zęba upośledzając jej funkcję, a także wtórne zmiany strukturalne w zębinie. Szkliwo staje się kruche i bardziej podatne na czynniki próchnicogenne, powstają ubytki szkliwa. U pacjentów po radioterapii obserwuje się tzw. próchnicę popromienną, o ostrym dziąseł i przyzębia - powodujące ból, obrzęk i krwawienie, a w dalszym przebiegu rozchwianie zęba i obnażenie pod uwagę różnorodność zarówno gotowych preparatów będących na rynku jak i mieszanek recepturowych oraz brak dostępnych danych literaturowych dotyczących ich skuteczności, na podstawie własnych wieloletnich doświadczeń klinicznych Polska Grupa Specjalistów i Leczenia Powikłań w Jamie Ustnej rekomenduje stosowanie:Preparatu złożonego do płukania jamy ustnej - Alfa Med.– specjalistyczny płyn do płukania jamy ustnejPłyn Alfa Med, wprowadzony jeszcze przed rozpoczęciem leczenia, pomaga pacjentowi w uniknięciu pojawienia się niepokojących objawów w jamie ustnej. Przy tym doskonale sprawdza się jako preparat łagodzący istniejące już stany zapalne. Wyjątkowo dobrany skład płynu jest wynikiem współpracy z onkologami z Centrum Onkologii w Warszawie, specjalizującymi się w terapii nowotworów regionu głowy i szyi. Łagodność i skuteczność, potwierdzają badania i obserwacje leczonych osób. Płukankę można wprowadzić do codziennej higieny również po leczeniu i stosować w warunkach domowych. Produkt można używać krótkotrwale zamiast pasty do zębów, a także zwilżać nim usta dla podniesienia komfortu, jałowym zawartości alkoholu i barwników pozwala na stosowanie nawet w terapii pacjentów w wieku rozwojowym. Płyn sprzyja procesom regeneracyjnym i wyraźnie skraca czas gojenia. Nie powoduje pieczenia w jamie ustnej. Ma delikatny, naturalny, miętowy dla płukanki Alfa Med, stała się piana Med do higienizacji. Znalazła ona zastosowanie i uznanie wśród pacjentów po zabiegach w zakresie chirurgii onkologicznej w obrębie jamy ustnej. Formuła piany, pozwala na stosowanie preparatu bez czynności samego płukania, przy czym nie narażamy stosującego na dodatkowy ból i po 2-3 dozach, penetruje każdą przestrzeń jamy ustnej, idealnie łagodząc, nawilżając i odkażając błonę śluzową. Regularnie stosowany preparat, przyspiesza regeneracje a także skraca czas się dokładnie z rekomendowaną ofertą [ZOBACZ]leczenie powikłań po zabiegach onkologicznych fot. Alfa Med