Nie mogę się nadziwić, że wielu słuchaczy papieża Franciszka tymi samymi ustami go chwali, by za moment wprost czy pośrednio odżegnywać się od jego apeli i głosić coś wręcz przeciwnego. W ostatnich dniach lipca przy okazji Światowych Dni Młodzieży odwiedził Polskę papież Franciszek. Odwiedził ważne dla Polaków miejsca — Wawel, Oświęcim, Częstochowę — spotkał się z przedstawicielami najwyższych władz państwa, polskimi biskupami, ale przede wszystkim z młodzieżą z całego świata, która tłumnie ściągnęła do „obozu miłosierdzia” w Brzegach. Franciszek do każdej z grup, z którymi się spotykał, powiedział wiele rzeczy słusznych i w danej chwili potrzebnych. Nie jest moim celem wymienianie wszystkich tych treści, gdyż inni uczynili to już po wielokroć. Warto jednak może wspomnieć o tym, co mówił o uchodźcach, bo to temat gorący jak obecnie żaden inny, a papieskie przesłanie — jak się wydaje — mocno dla wielu niewygodne. Niewygodne przesłanie Na Wawelu do najważniejszych osób w państwie mówił o potrzebie szacunku dla godności człowieka w kontekście „zarządzania złożonym zjawiskiem migracyjnym”. A zjawisko to obejmuje zdaniem papieża zarówno emigrację z Polski, jak imigrację do Polski. Wzywał do „gotowości przyjęcia ludzi uciekających od wojen i głodu” i apelował o „solidarność z osobami pozbawionymi swoich praw podstawowych, w tym do swobodnego i bezpiecznego wyznawania swojej wiary”. Ubolewał nad okolicznościami, które „zmuszają wielu ludzi do opuszczenia swoich domów i ojczyzny”. Apelował „o uczynienie tego, co w naszej mocy, aby ulżyć ich cierpieniom, niestrudzenie, inteligentnie i stale działać na rzecz sprawiedliwości i pokoju, świadcząc konkretnymi faktami o wartościach humanistycznych i chrześcijańskich”. Na krakowskich Błoniach mówił o miłosiernym, współczującym sercu, które potrafi być schronieniem dla tych, którzy stracili domy i musieli emigrować; o sercu, które dzieli swój chleb z głodnym i otwiera się na przyjmowanie uchodźców oraz imigrantów. W tym samym miejscu podczas nabożeństwa „Drogi Krzyżowej” Franciszek wspomniał o umierających z powodu przemocy, terroryzmu i wojen. Apelował o objęcie „szczególną miłością naszych syryjskich braci, którzy uciekli przed wojną”. Mamy służyć Jezusowi ukrzyżowanemu w każdym uchodźcy i imigrancie. Podczas papieskiej homilii w Krakowie-Łagiewnikach zgromadzeni mogli usłyszeć, by „troszczyć się konkretnie o rany Jezusa w naszych potrzebujących braciach i siostrach, zarówno bliskich, jak i dalekich, chorych i migrantów, ponieważ służąc cierpiącym, oddajemy cześć ciału Chrystusa”. Czytam te proimigranckie i prouchodźcze wystąpienia papieża Franciszka wygłoszone w Polsce, a jednocześnie widzę w tle te mocno wstrzemięźliwe stanowisko polskich władz czy te ziejące miłosierdziem dla imigrantów i uchodźców napisy na trybunach stadionów piłkarskich, artykuły w ciągle „niepokornej” prasie, że nie wspomnę o internetowych komentarzach „prawdziwych patriotów”, które nawet trudno czytać. I nie mogę się nadziwić, jak ci ludzie to w sobie godzą. Tymi samymi ustami chwalą papieża, by za chwilę wprost czy w bardziej zawoalowany sposób odżegnywać się od jego apeli i głosić coś wręcz przeciwnego. Widać, że lata życia pod taką czy inną okupacją zrobiły swoje — nauczyły nas co innego myśleć, co innego mówić i jeszcze co innego robić. Z perspektywy, jak to dawniej mawiano, „różnowiercy” w wystąpieniach papieskich warto jeszcze podkreślić apel o jedność, zgodę narodową i wzajemny szacunek, pomimo różnorodności poglądów — jako jedyną „pewną drogę do osiągnięcia dobra wspólnego całego narodu polskiego”. To też musi być bardzo niewygodne przesłanie dla tych, którzy nawet na religijno-państwowych pogrzebach nie tolerują wśród siebie Polaków o odmiennych od własnych poglądach. Sprzeczności z Biblią Spójrzmy jednak i na inne fragmenty z lipcowych przemówień papieża w Polsce — takie mało zauważalne, takie zwyczajne, a jednak niezwyczajne, będące przysłowiową łyżką dziegciu w beczce miodu. Pierwsze, co rzuciło mi się w oczy w przemówieniach papieskich, to liczba odniesień do Marii — niewspółmiernie duża w stosunku do liczby wzmianek o Marii w Nowym Testamencie. Przeliczyłem stosunkową liczbę treści maryjnych do całej treści wszystkich wystąpień papieża podczas Światowych Dni Młodzieży i porównałem ze stosunkiem liczby wersetów maryjnych w Nowym Testamencie do wszystkich wersetów Nowego Testamentu. Okazało się, że odniesień maryjnych było w wystąpieniach papieskich stosunkowo siedem razy więcej od tych w Nowym Testamencie. Niby nic nowego, ale czasem dobrze sobie unaocznić skalę problemu. A jest nim zbyt silne w stosunku do przesłania nowotestamentowego akcentowanie postaci niewątpliwie ważnej dla chrześcijan, nawet „błogosławionej między niewiastami”, ale jednak nie najważniejszej. Nie tylko liczba odniesień maryjnych zwracała uwagę, ale i ich treść. Maria była w nich nieustannie „Matką Boga”, choć nie przekazała Jezusowi boskiej natury, tylko ludzką. Nikt nie może przecież przekazać komukolwiek więcej, niż sam posiada. Jego bóstwo — jeśli w ogóle wolno nam się domyślać — było Mu przekazane za sprawą Ducha Świętego, z którego Maria poczęła, ale nie pochodziło od Marii. Dla Franciszka Maria była „przestrzenią zachowaną w wolności od zła, w której Bóg się odzwierciedlił”. To wyrażenie innymi słowy katolickiego dogmatu o niepokalanym poczęciu Marii, czyli faktycznie jej bezgrzeszności. Tymczasem Pismo Święte uczy, że wszyscy są grzesznikami, a jedynym, który nie zgrzeszył, był Jezus Chrystus1. Wszyscy inni grzesznicy potrzebują Zbawiciela. Potrzebowała Go i Maria, gdyż sama Boga nazywała Zbawicielem. Mówiła: „(…) rozradował się Duch mój w Bogu, Zbawicielu moim”2. Dla papieża Maria to „przyczyna naszej radości, która wnosi pokój pośród obfitości grzechu”. Tymczasem w Biblii to Jezus — jak sam o sobie mówił — jest dla nas źródłem pokoju. „Pokój mój zostawiam wam — mówił — mój pokój daję wam”3. On, nie ona! Dla Franciszka matka Pana Jezusa coś dla nas u Boga „wyprasza” i o coś się za nami „wstawia”. W Biblii jednak napisano, że jedynym pośrednikiem między Bogiem a ludźmi jest Jezus Chrystus4. Jedynym! Papież nazywa Maryję — nie wiedzieć czemu — „Matką Miłosierdzia”. Miłosierdzie to rodzaj łaski, jej przejaw. Być może jest to zatem inne wyrażenie starego katolickiego wierzenia o Maryi „łaski pełnej”. Będąc pełną łaski można się nią dzielić z innymi, obdarzać nią miłosiernie innych. Tymczasem Biblia nie mówi o Marii jako pełnej łaski, a co najwyżej jako „łaską obdarzonej”5. Maria jak każdy była odbiorcą Bożej łaski, ale nie jest jej dawcą. Jeśli miłosierdzie ma jakiegokolwiek rodzica, to tylko Ojca, i to tego, który jest w niebie. On jest Bogiem łaski. Nie odbierajmy Mu tego atrybutu, przypisując go komuś innemu. Jeszcze jeden element papieskich przemówień w żaden sposób nie da się pogodzić z Pismem Świętym. W Krakowie papież opowiedział o pewnym młodym człowieku, który bardzo się zaangażował w graficzne przygotowanie ŚDM, a potem zachorował na raka i nie dożył ich rozpoczęcia. Jego historię zakończył słowami: „On jest tutaj z nami. (…) Wiara tego chłopca (…) zaprowadziła go do nieba i teraz on jest z Jezusem i patrzy na was. To jest wielka łaska”. Ta chwytająca za serce i wyciskająca łzy z oczu opowieść o prawdziwym człowieku ma jednak nieprawdziwe zakończenie. Tego chłopca nie ma w niebie z Jezusem. Według Biblii wszyscy zmarli śpią nieświadomym snem w prochu ziemi — nie patrzą z nieba na nikogo, nie obserwują, nie myślą. Oni nie żyją. I w takim stanie czekają na zmartwychwstanie podczas powrotu Chrystusa. Dopiero wtedy będą z Nim w niebie. Jest na to w Biblii dość tekstów, by wykazać taki stan rzeczy. Posłużę się jednak tylko jednym „akademickim” przykładem wykazującym konsekwencje Franciszkowego nauczania o bezpośrednim „życiu po śmierci”. Mamy kolejną rocznicę wybuchu drugiej wojny światowej. Przenieśmy się więc do września 1939 roku. Kobieta miała trzech synów w wieku poborowym. Zmarła tuż przed wybuchem wojny. Była tak pobożna, że ode razu po śmierci „znalazła się w niebie z Jezusem”. Tymczasem jej synowie zostali zmobilizowani i każdy z nich zginął tragicznie na wojnie. Jeśli ta kobieta z nieba miałaby patrzeć na śmierć swoich dzieci, to jakaż byłaby to łaska? Co za niebo? Jakiż raj? Żaden. Tych, których mogą oburzyć te rzekome — ich zdaniem — sprzeczności nauczania papieskiego z Biblią, mogę jedynie zapytać, czy równie ochoczo będą gotowi bronić papieskiego nauczania w kwestii uchodźców. Dla mnie nie jest problemem przyznać papieżowi rację w jednym, ale odmówić w drugim. Dla mnie papież nie jest nieomylny. Olgierd Danielewicz 1 Zob. Rz 3, 1 P 2,22. 2 Łk 1, 46-47. 3 J 14,27. 4 Zob. 1 Tm 2,5. 5 Łk 1,28. 6 Zob. J 11,11-14; Koh 9,5; J 5,28-29; 1 Kor 15,22-23.